۵ نوامبر زادروز ویوین لی

ویوین لی (به انگلیسی: Vivien Leigh, Lady Olivier) (زاده ۵ نوامبر ۱۹۱۳ – درگذشته ۸ ژوئیه ۱۹۶۷) بازیگر انگلیسی بود که دو بار به خاطر بازی در فیلم‌های بر باد رفته در نقش اسکارلت اهارا و فیلم اتوبوسی به نام هوس در نقش بلانش دوبوا برندهٔ جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن شد.

ویوین مری هارتلی (به انگلیسی: Vivian Mary Hartley)، در ۵ نوامبر ۱۹۱۳ از پدر و مادری بریتانیایی در دارجلینگ، هند به دنیا آمد اما برای ادامه تحصیل به بریتانیا برگشت. کودکی‌اش را در مدارس مذهبی گذراند و بعد از آن وارد آکادمی سلطنتی هنرهای دراماتیک شد و در رشته بازیگری درس خواند. در ۲۰ دسامبر ۱۹۳۲ در سن ۱۹ سالگی با وکیلی به نام لی هولمن ازدواج کرد که در سال بعد از وی صاحب دختر بنام سوزان گردید.

او تحصیلاتش در رشته بازیگری را رها کرد چرا که همسرش با کار او در تئاتر و سینما مخالف بود اما او نام کوچک همسرش را به عنوان اسم هنری‌اش برگزید تا خوش آهنگ‌تر باشد. نخستین نقش او در تئاتر، نمایش «نقاب فضیلت» بود که در نقش فاحشه‌ای با چهره معصوم بازی کرد و توانایی‌اش را در ایفای نقش شخصیت‌هایی با ذات دوگانه به نمایش گذاشت. نخستین فیلمش نیز فیلمی انگلیسی بود به نام همه چیز خوب به نظر می‌رسد بود که در آن در نقش کوتاهی ظاهر شد.

لی و لورنس الیویر در سال ۱۹۴۰ ازدواج کردند و بیست سال بعد جدا شدند. ویوین در دوران بازیگری‌اش در نقش‌های شکسپیری در تئاتر اولد ویک لندن با لارنس اولیویه، بازیگر بزرگ تئاتر و سینمای بریتانیا آشنا شد. او برای نخستین بار در سال ۱۹۳۷ در نمایش هملت، در نقش اوفلیا در مقابل لارنس اولیویه قرار گرفت. در همین سالها بود که عاشق اولیویه شد، عشقی که سرانجامش ازدواج و زندگی مشترک بیست ساله توأم با تنش و افتخار بود.

آنها هر دو از همسرانشان جدا شدند و در سال ۱۹۴۰ با هم ازدواج کردند. به اعتقاد ریچارد استرلینگ، مورخ سینما، سه نقش شمایل گونه، افسانه ویوین لی را ساخته است، اسکارلت اوهارا، بلانش دو بوآ و لیدی اولیویه.

رابطه پر حرارت و ازدواج عاشقانه آن دو مورد توجه مردم و همواره بر سر زبان‌ها بود.
ویوین اتکای زیادی به اولیویه داشت و او را نیروی محرکه خویش می‌دانست.

به گفته مالی هسکل در کتاب «صادقانه بگم عزیزم»، عشق او به لارنس اولیویه، هم وجودش را تعریف می‌کرد و هم برایش تباه کننده بود. در دهه پنجاه، با تشدید بیماری‌های روانی و جسمی ویوین، رابطه او با لارنس اولیویه نیز دچار تنش شد و در نهایت آن‌ها در سال ۱۹۶۰ از هم جدا شدند. او بعد از جدایی از لارنس اولیویه نیز به بازی‌اش در تئاتر ادامه داد اگرچه هرگز نتوانست موفقیت‌های دوران گذشته را تکرار کند.

بسیاری معتقدند که تصور ساخته شدن فیلم بربادرفته بدون حضور ویوین لی، غیر ممکن بود.
واقعیت این است که ویوین لی، تا پیش از حضور در فیلم برباد رفته، بازیگر گمنام اما با استعدادی بود که با بازی در نقش اسکارلت اُوهارا به ستاره‌ای مشهور تبدیل شد. او کتاب بربادرفته را خوانده بود و از وقتی شنید که می‌خواهند فیلمی بر آن اساس در هالیوود بسازند، شوهر و دخترش را رها کرد و به همراه لارنس اولیویه که برای بازی در فیلم بلندی‌های بادگیر عازم ایالات متحده بود، از لندن به لس آنجلس رفت.

شباهت‌های ویوین لی که در آن زمان ۲۵ سال داشت، به اسکارلت در رمان مارگارت میچل، غیرقابل انکار بود: زنی با پوست سفید و چشمانی سبز که ترکیبی از لطافت و شهامت بود.

او چهره‌ای زیبا و دلپذیر اما خویی سرکش و غرور و تکبری آزاردهنده داشت که او را به شخصیت اسکارلت نزدیک می‌کرد. او با زیبایی جادویی و افسونگرانه‌اش، توانست ستارگان بزرگی چون بت دیویس، کاترین هپبورن، جوآن کراوفورد و باربارا استانویک را که برای بازی در نقش اسکارلت، رقیب او بودند، مغلوب کند و این نقش را از آنِ خود کند. نقشی که برای آن ۱۴۰۰ نفر داوطلب بودند و از ۹۰ نفر تست بازیگری گرفته شد.

بسیاری معتقدند که تصور ساخته شدن فیلم بربادرفته بدون حضور ویوین لی، غیر ممکن بود.

او در ۱۹ فیلم بازی کرد که از میان آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بر باد رفته (۱۹۳۹)
• آن خانم همیلتون (۱۹۴۱)
• سزار و کلئوپاترا (۱۹۴۵)
• آنا کارنینا (۱۹۴۸)
• اتوبوسی به نام هوس (۱۹۵۱)
• آدم‌های خیلی مهم (۱۹۶۳)
• کشتی احمق‌ها (۱۹۶۵)
• دریای عمیق آبی
• پل واترلو

آخرین کار ویوین لی در سینما، بازی در فیلم کشتی احمق‌ها ساخته استنلی کرامر بود که در سال ۱۹۶۵ ساخته شد.