۳۰ نوامبر آغاز جنگ زمستان
جنگ زمستان یک درگیری نظامی بین اتحاد جماهیر شوروی و فنلاند بود. این جنگ با حمله شوروی در ۳۰ نوامبر ۱۹۳۹ یعنی ۳ ماه پس از شروع جنگ جهانی دوم آغاز شد. جنگ زمستان در ۱۳ مارس ۱۹۴۰ به وسیله پیمان نامه صلح مسکو پایان پذیرفت. در ۱۴ دسامبر ۱۹۳۹ جامعه ملل شوروی را بنا بر پیمان نامه مسکو از مناطق اشغالی بیرون راندند و تجاوز را غیرقانونی اعلام کردند.
کشور فنلاند در جریان جنگ اول جهانی ۱۹۱۸-۱۹۱۴ از روسیه تزاری جدا شده بود و کشور مستقلی محسوب می‌شد.
مرز ۲ کشور در فاصله چند ده کیلومتری شهر پتروگراد، بعدها لنینگراد و سنت پترزبورگ امروزی مشخص شده بود. در سال ۱۹۳۹ میلادی استالین پس از تقسیم لهستان با هیتلر، صدراعظم آلمان نازی نسبت به آسیب پذیری مرز شوروی با فنلاند و خطر اشغال دومین منطقه اقتصادی شوروی از طریق فنلاند نگران می‌شود.
استالین به فنلاندی‌ها پیشنهاد می‌کند از مرزهای جنوبی خود در باریکه «کارلی» عقب نشسته و به ازای آن سرزمین‌هایی شمالی تر را دریافت کنند.
او در عین حال از فنلاندی‌ها می‌خواهد یک پایگاه دریایی در هانکو در جنوب این کشور ایجاد کنند. حکومت فنلاند حاضر بود در مورد مبادله زمین مذاکره کند اما حاضر به فدا کردن حاکمیتش با واگذاری یک پایگاه نظامی به شوروی نبود.
استالین بر واگذاری این پایگاه اصرار می‌ورزید. فنلاندی‌ها ناگزیر استحکامات مرزی با شوروی به طول ۱۴۰ کیلومتر را تحکیم کردند. این خط مرزی به نام خط مانرهایم، نام یک مارشال فنلاندی که در سال ۱۹۱۷ میلادی نیروهای بلشویک را عقب رانده بود شناخته می‌شد.
سرانجام، استالین بدون این که به خود زحمت اعلان جنگ به فنلاند را بدهد، دستور حمله به این کشور کوچک را صادر کرد و «جنگ زمستان» آغاز شد.
در روز ۳۰ نوامبر سال ۱۹۳۹ میلادی نیروهای ارتش سرخ با ۴۰۰ هزار سرباز، ۱۵۰۰ فروند هواپیما و ۱۵۰۰ دستگاه تانک به خاک فنلاند حمله کردند. این در حالی بود که فنلاند در مجموع ۲۶۵ هزار سرباز، ۲۷۰ فروند هواپیما و ۲۶ دستگاه تانک داشت.
علی رغم عدم توازن قوا و خشونت مفرط مهاجمان شوروی و گستردگی جنگ از خلیج فنلاند تا اقیانوس منجمد شمالی ارتش سرخ نتوانست مقاومت فنلاندی‌های را در استحکامات مرزی در هم بشکند و حتی در مناطق شمالی تر شکست‌های سختی را متحمل شد.
سرانجام، استالین توانست بخش شرقی فنلاند راتصرف کند و در روز ۱۲ مارس سال ۱۹۴۰ با این کشور پیمان صلح را امضا کرد و «جنگ زمستان» خاتمه یافت. این جنگ بهای گزافی برای استالین داشت زیرا هیتلر با نقاط ضعف ارتش سرخ از جمله فرماندهی بی تدبیرانه این ارتش و ضعف روحیه سربازان شوروی آشنا می‌شود و هنگام حمله به شوروی متحد سابقش در ۲۲ ژوئن سال ۱۹۴۱ میلادی از این اطلاعات بهره کافی می‌برد.
