۳دسامبر برابر با ۱۲آذر روز جهانی معلولان

فرد کمتوان یا فرد معلول به کسی گفته میشود که بر اثر ضایعه جسمی، ذهنی، روانی یا توأم، اختلال مستمر و قابل توجهی در سلامت و کارآمدی عمومی وی ایجاد گردد، به طوری که موجب کاهش استقلال فرد در زمینههای اجتماعی و اقتصادی شود.
این گروه، شامل حسی نظیر مانند ناشنوا و نابینا، و همچنین معلول جسمی و معلول ذهنی هستند.
افراد معلول باید در تصمیمگیریها، به ویژه درخصوص سازمانهایی که اعضای آن از معلولان تشکیل شده، یا معلولان در آن عضویت دارند و برای معلولان خدمترسانی میکنند، مشارکت جدی و تأثیرگذار داشته باشند. کمک به تشکیل گروههای خودیار به منظور حمایت و توسعه جامعه خاص معلولان، از مهمترین اقدامات برای مشارکت این گروه میباشد. تشکیل جوامع خاص معلولان نیز میتواند پاسخگوی نیازهای آنان باشد.
از سوی دیگر، وجود چنین تشکیلاتی، موجب میشود تا افراد ضمن برخورداری از رابطه اجتماعی، استقلال اقتصادی، احترام اجتماعی، دسترسی به خدمات تخصصی، و نیز زندگی زناشویی و تشکیل خانواده، بتوانند دیدگاهها و ایدههایشان را مطرح، و در مورد مسایل مربوط به زندگی خود، تصمیمگیری کنند.
معلولان باید فرصت یابند تا استعدادهای خلاّق هنری و فکری خود را رشد داده و آن را نه تنها برای منافع خود، بلکه برای غنیسازی جامعه به کار گیرند. به این منظور، باید دسترسی آنان برای مشارکت در فعالیتهای فرهنگی تضمین شود.
از شمار این اقدامات، میتوان تهیه وسایل کمک ارتباطی برای ناشنوایان، منابع و مطالب علمی به خط بریل یا نوارهای صوتی برای اشخاصی که دچار اختلالات بینایی در سطحهای مختلف هستند، و خواندنیهایی که از لحاظ کمی و کیفی با توان و استعداد افراد کمتوان ذهنی مناسب باشد را نام برد.
در سال ۱۳۸۳ هجری شمسی در مجلس ششم شورای اسلامی، قوانینی تحت عنوان قوانین جامع حمایت از معلولان در ۱۶ ماده قانونی به تصویب رسید که این قانون، هم اکنون یکی از مهمترین قوانین حمایتی معلولان در ایران میباشد که البته بسیاری از مواد این قانون به دلیل عدم تخصیص بودجه مناسب، به طور کامل اجرا نمیشود.
با وجود عدم کامل این قانون در سال ۱۳۸۷ به کوشش اعضای فعال سازمانهای مردمنهاد مجلس شورای اسلامی رسماً کنوانسیون حمایت از افراد کمتوان را به تصویب رساند تا جمهوری اسلامی ایران به این کنوانسیون بینالمللی بپیوندد.