۱۱ اکتبر زادروز آمیتاب باچان
آمیتاب باچان (به خط دِوَناگَری: अमिताभ बच्चन) (به انگلیسی: Amitabh Bachchan) (زادهٔ ۱۱ اکتبر ۱۹۴۲ در الله‌آباد هند) بازیگر، تهیه کننده، خواننده و مجری تلویزیونی فیلمهای بالیوود در کشور هند است.
این ستاره بالیوودی که در تحت عنوان “Big B” نیز مشهور است بیش از بیست میلیون هوادار در توییتر دارد و در دنیای هنری این کشور مانند پادشاه با او برخورد می‌شود. باچان نخستین بازیگر هندی است که در موزه لندن جایی برای خود دارد و همچنین در نظرسنجی سال ۱۹۹۹ ملقب به «بازیگر هزاره» شد. او به «پدر سینمای هند» نیز مشهور است .
او از سال ۱۹۶۹ و با فیلم سیاه و سفید «هفت هندی» پا به سینما گذاشت و از آن پس همیشه از مطرح‌ترین چهره‌های سینمای هند بوده‌است. او تا بحال دوازده بار جایزه فیلم فیر، جایزه اصلی فیلمهای هندی، را از آن خود کرده‌است.
پدرش یک شاعر معروف هندی بود. همسر او جایابهادری و پسر او آبیشک نیز از هنرپیشگان سرشناس سینمای هند به‌شمار می‌روند.
آمیتاب باچان در کنار بازیگری در زمینه تهیه کنندگی نیز فعالیت می‌کند. او هنرپیشگی را درسال ۱۹۶۹ با فیلم سات هندوستانی آغاز کرده و این حرفه را تا به امروز ادامه داده‌است. او یکی از بهترین بازیگران سینمای هند و یکی از گران‌قیمت‌ترین ستارگان در این زمینه می‌باشد. او در سال ۱۹۸۴ دستی نیز در سیاست داشت و به عنوان نماینده پارلمان هند انتخاب شد ولی در سال ۱۹۸۷ این سمت را کنار گذاشت.
آمیتاب باچان در یازده اکتبر ۱۹۴۲ در شهر الله‌آباد هند به دنیا آمد. مادرش تجی یک سیک و پدرش هاریوانش رای باچان یک هندو بود. دکتر هاریوانش رای باچان یک شاعر خوشنام و معروف زبان هندی بود.
نام فامیل اصلی او سریواستاوا بود ولی او خود، نام مستعار باچان را برگزید و تمام اشعار و نوشته‌های خود را با این نام امضاء می‌کرد. بعدها آمیتاب نیز با همین نام فامیل وارد سینما شد و به خاطر شناخته شده بودن این نام تمام اعضای خانواده با نام باچان معروف شدند. مادر آمیتاب، تجی زنی از فرقه سیک‌هاست که زادگاهش پنجاب می‌باشد و پدرش از اهالی اوتار پرادش بود.
باچان در نوجوانی در دبیرستان پسرانه الله‌آباد ثبت‌نام کرد و پس از آن وارد کالج شروود شد.
پس از اتمام کالج، آمیتاب وارد دانشگاه دهلی شد و مدرک لیسانس خود را در رشته علوم کسب کرد. باچان مدتی بعد به کار معاملات محموله‌های دریایی در شرکت کشتیرانی برداندکو روی آورد ولی کمی بعد آن شغل را رها کرد و به کلکته رفت تا آینده خود را در هنرپیشگی جستجو کند.
آمیتاب در سال ۱۹۷۳ با جایا بهادوری هنرپیشه دیگر هند ازدواج کرد.
آمیتاب و جایا در فیلم‌هایی همچون چوبکه چوبکه (۱۹۷۵)، زنجیر (۱۹۷۳) و شعله (۱۹۷۵) همبازی بودند. این دو صاحب دو فرزند، یک دختر به نام شوتا و دیگری پسری به نام آبیشک شدند.
در سال ۱۹۸۲ در زمان ساخت فیلم اکشن کولی آمیتاب ضربه سختی خورد و به علت پارگی روده‌ها در بیمارستان بستری شد. پزشکان وضعیت او را خطرناک توصیف کردند و حتی خطر مرگ را برای او پیش‌بینی کردند ولی آمیتاب بهبود یافت و پس از چندین ماه دوباره به کار برگشت.
فیلم کولی از برکت مصدومیت باچان از فروش بالایی برخوردار شد. در ۳۰ نوامبر ۲۰۰۵ باچان بار دیگر تحت عمل جراحی قرار گرفت.
او از چند روز قبل از درد شکم شکایت داشت.
در طول مدت بیماری، عمل جراحی و در زمان نقاهت، بیشتر پروژه‌های کاری او معلق نگه داشته شدند تا او بازگردد و خود کارش را ادامه دهد. زیرا هیچ‌کس در هند پیدا نمی‌شود که بتواند جانشین او شود.
آمیتاب مارس ۲۰۰۶ به کار برگشت. باچان مبتلا به آسم، تالاسمی مینور و افتادگی و سستی عضلات نیز هست.
آمیتاب باچان با فیلم سات هندوستانی (۱۹۶۹) وارد عالم سینما شد. این فیلم با آنکه از موفقیت چندانی برخوردار نشد ولی باچان در همان نخستین حضور سینمایی برنده جایزه ملی فیلم شد. با این وجود شاید او هرگز فکر نمی‌کرد زمانی ستاره بی‌بدیل آسمان پرستاره سینمای هند شود.
در سال۱۹۷۰ آمیتاب در فیلم آناند ظاهر شد و در آن با سوپراستار آن زمان هند راجش کهنا همبازی بود.
در این فیلم نیز باچان برنده جایزه بهترین هنرپیشه نقش مکمل شد زیرا منتقدان سینمایی معتقد بودند او اجرایی به یادماندنی و قوی از خود ارائه داده‌است.
پس از آناند فیلمهای موفق بسیاری نام آمیتاب باچان را روی سر در سینماها آوردند. فیلم‌هایی همچون رشما اورشرا (۱۹۷۱) و پروانه (۱۹۷۱) و از همان زمان باچان پا به مسیری نهاد که او را روز به روز و سال به سال در میان میلیون‌ها نفر از مردم دنیا محبوب و معروف می‌کرد. نخستین فیلم پرفروش و ماندگار آمیتاب به نام زنجیر به کارگردانی پراکاش مهرا بود.
این فیلم تضادی واضح با فیلمهای رمانتیک هندی داشت و فیلمی بود که مردم به داستان آن عادت نداشتند و همین موضوع از آمیتاب شخصیتی تازه ساخت و تا مدت‌ها با نام «جوان عصبانی بالیوود» شهرت یافت.
دهه بعدی عمر آمیتاب او را به اوج محبوبیت پرتاب کرد. او دست کم در سال در یک فیلم موفق ظاهر می‌شد و گاه تعداد کارهایش به سالی چند عدد هم می‌رسید.
از فیلمهای دهه هفتاد باچان می‌توان به دیوار (۱۹۷۵)، شعله (۱۹۷۵)، تریشول (۱۹۷۸)، دون (۱۹۷۸) و لاواریس (۱۹۸۱) اشاره کرد.
این فیلم‌ها لقب او را به عنوان قهرمان اکشن فیلمهای بالیوود تحکیم بخشیدند.
همچنان که آمیتاب موفق‌تر می‌شد، کم‌کم تصمیم گرفت فقط در فیلمهای اکشن ظاهر نشود و استعداد خود را در زمینه‌های دیگر نیز به معرض نمایش بگذارد. بازی‌های تحسین‌برانگیز کمدی او در فیلمهای چوبکه چوبکه (۱۹۷۵)، امراکبر آنتونی (۱۹۷۷) و نمک حرام (۱۹۸۲) به همه فهماند که آمیتاب باچان تنها در کتک‌کاری تبحر ندارد و حس شیرین طنز و توانایی خنداندن نیز از هنرهای دیگر اوست. او در نقش‌های رمانتیک هم موفق بود و فیلمهای گاهی‌گاهی (۱۹۷۶) و سلسله (۱۹۸۱) از نمونه‌هایی بودند که اشک همه را درآوردند.
