۲ سپتامبر زادروز ویلهلم اوستوالد

فردریش ویلهلم اوستوالد (Friedrich Wilhelm Ostwald) (زادهٔ ۲ سپتامبر ۱۸۵۳، درگذشت ۴ آوریل ۱۹۳۲) شیمیدان و از ساکنان آلمانی کناره‌های شرقی دریای بالتیک است که در سال ۱۹۰۹ برای کارهایش بر روی کاتالیزور، تعادل‌های شیمیایی و سرعت واکنش، موفق به دریافت جایزهٔ نوبل شیمی شد.

از اوستوالد، یاکوبوس هنریکوس وانت‌هوف و سوانت آرنیوس به عنوان پایه‌گذاران تخصص شیمی‌فیزیک یاد می‌شود.

اوستوالد به صورت موروثی به عنوان یک آلمانی-بالتیکی شناخته می‌شود. او در ریگا در خانوادهٔ یک چلیک ساز به دنیا آمد، پدرش گاتفرید اوستوالد (۱۹۰۳-۱۸۲۴) و مادرش الیزابت لوکل (۱۹۰۳-۱۸۲۴) نام داشت. دو برادر دیگر او اگن (۱۹۳۲-۱۸۵۱) و گاتفرید (۱۹۱۸-۱۸۵۵) نام داشتند.

او در سال ۱۸۷۵ از دانشگاه ترتو در استونی فارغ التحصیل شد و مدرک دکتری خود را نیز در سال ۱۸۷۸ از همان دانشگاه زیر نظر کارل اشمیت گرفت. همچنین اوستوالد از سال ۱۸۷۵ تا ۱۸۸۱ در دانشگاه ترتو و از سال ۱۸۸۱ تا ۱۸۸۷ در پلی‌تکنیک ریگا به تدریس پرداخت.

اعتبار ویلهلم اوستوالد به دلیل ایجاد فرایند اوستوالد (ثبت در سال ۱۹۰۲) است. از این فرایند در ساخت اسید نیتریک استفاده می‌شود.

البته پایهٔ شیمیایی آن ۶۴ سال پیش توسط کولمن (Kuhlmann) ثبت شده بود. این دست آورد در آن دوران فقط از نگاه علمی مورد توجه قرار گرفت و احتمالاً به دلیل نداشتن منابع آمونیاک بود که بیش از آن پیش رفت نکرد.

کشف اوستوالد نیز به عنوان یک کشف علمی باقی‌ماند تا اینکه تلاش‌های فریتش هاربر و کارل بوش در زمینهٔ فرایند تثبیت نیتروژن به نتیجه رسید (کامل شده در سال ۱۹۱۱ یا ۱۹۱۳) تا سال ۱۹۰۸ (شش سال پس از ثبت) اوستوالد مشغول گسترش فرایند خود و تجاری کردن آن بود البته در آن دوران شش سال برای کارهای اداری زمان لازم بود تا بتوان برای یک طرح ثبت شده کمک هزینه دریافت کرد.
 

ترکیب این دو رویداد باعث شد تا طرح او تجاری شود و به تولید انبوه کود و مواد منفجره که در آن دوران به دلیل جنگ جهانی اول به شدت مورد نیاز آلمان بود، برسد.

همچنین اوستوالد در زمینهٔ نظریهٔ رقیق سازینیز فعالیت کرد که به کشف قانون رقیق‌سازی که به نام خودش ثبت شده، منجر شد. قانون اوستوالد در رابطه با عملکرد پلی‌مورف‌ها است. گفته می‌شود نخستین بار واژهٔ مول در سال ۱۹۰۰ از سوی اوستوالد به دنیای شیمی معرفی شده‌است.

او یک مول را برابر با وزن مولکولی یک ماده بر حسب گرم تعریف کرد، که طبق نظر اوستوالد این مفهوم به گازهای ایدآل مربوط می‌شود.

ویلهلم اوستوالد عضو کمیتهٔ بین‌المللی وزن اتمی نیز بود اما در پی آمد جنگ جهانی اول این عضویت در سال ۱۹۱۷ پایان یافت و پس از جنگ نیز بازگشتی نداشت. کمیته در گزارش هر سالهٔ خود، در سال ۱۹۱۷ از عبارت‌های غیر معمولی استفاده کرد:

به دلیل جنگ اروپایی‌ها، کمیته با مشکلات به مراتب بزرگتری در زمینهٔ مکاتبات، روبرو شد. در رابطه با این گزارش از عضو آلمانی کمیته، پروفسور اوستوالد هیچ خبری دریافت نشد. احتمالاً سانسور نامه‌ها در آلمان یا در طول مسیر باعث چنین پیش‌آمدی شده‌است.

اوستوالد علاوه بر کار در زمینهٔ شیمی به بسیاری زمینه‌های دیگر نیز علاقه داشت و در آن‌ها کار مفید می‌کرد، میزان نوشته‌هایی که او از خود برجای گذاشته‌است به حدود چهل هزار صفحه می‌رسد که بخش زیادی از آن‌ها در زمینهٔ فلسفه‌است. همچنین او با جنبش صلح برتا فون زوتنر نیز همکاری می‌کرد.